Γενική περιγραφή. Η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ ιδρύθηκε το 1963 και αποτελεί το παλαιότερο σύστημα βιβλιοθηκών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Τζον Χάρβαρντ ταξίδεψε από το Λονδίνο στη Βοστώνη με το πλοίο Hector το 1638, έχοντας μαζί τη συλλογή του που αποτελούνταν από 400 θεολογικά βιβλία. Τον επόμενο χρόνο πέθανε, ωστόσο είχε κληροδοτήσει τα βιβλία του στην Αποικία του Κόλπου της Μασαχουσέτης και αποτέλεσαν τον πυρήνα της Βιβλιοθήκης του Χάρβαρντ. Η βιβλιοθήκη, που αρχικά βρισκόταν στο κτίριο του Όλντ Κόλετζ, εξελίχθηκε στη μεγαλύτερη της Αμερικής. Το 1676 μεταφέρθηκε στο Χάρβαρντ Χολ, στο οποίο έμεινε μέχρι που το κτίριο κάηκε κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς του 1764 και καταστράφηκαν σχεδόν όλα τα βιβλία της. Τα μόνα βιβλία της συλλογής που σώθηκαν ήταν όσα είχαν δανειστεί. Αμέσως μετά, χτίστηκε ένα νέο Χάρβαρντ Χολ και συγκεντρώθηκαν 15.000 βιβλία για τη δημιουργία της νέας βιβλιοθήκης. Δωρεές από φίλους του πανεπιστημίου συνέβαλαν στην αποκατάσταση των συλλογών. Ο Τόμας Χόλλις Ε΄ από το Λονδίνο (ανιψιός ενός από τους πρώτους ευεργέτες του Πανεπιστημίου) άρχισε να στέλνει χιλιάδες βιβλία στο Πανεπιστήμιο, μια πρακτική που συνεχίστηκε μέχρι τον θάνατό του. Προς τιμήν του, ο διαδικτυακός κατάλογος της βιβλιοθήκης του Χάρβαρντ HOLLIS (συνώνυμο του "Harvard On-Line Library Information System") πήρε το όνομά του. Με το πέρασμα του χρόνου, ο χώρος του Χάρβαρντ Χολ φαινόταν όλο και πιο περιορισμένος και το 1841 η βιβλιοθήκη μεταφέρθηκε στο Γκορ Χολ, το οποίο όμως δεν αποδείχθηκε κατάλληλο και τα βιβλία μεταφέρθηκαν αλλού το 1912.
Στις αρχές του 20ού αιώνα, η βιβλιοθήκη επεκτάθηκε σε περισσότερα από ένα κτίρια, επιτρέποντας έτσι την εστίαση σε συγκεκριμένους τομείς ενδιαφέροντος. Το 2012, η Βιβλιοθήκη του Χάρβαρντ αναδιοργανώνεται και προωθείται η συνεργασία μεταξύ όλων των βιβλιοθηκών, με τη λειτουργία ενός νέου οργανισμού, σχεδιασμένου να υποστηρίξει ένα σύστημα 73 βιβλιοθηκών ανά τα σχολεία του Χάρβαρντ, και ενισχύεται ο συντονισμός τους με τις Υπηρεσίες Πρόσβασης, Τεχνικής Υποστήριξης και Συντήρησης. Οι λειτουργίες που υπάρχουν σε όλες τις βιβλιοθήκες έχουν ενοποιηθεί για να επιτρέψουν μεγαλύτερη εστίαση στις ανάγκες της κοινότητας των χρηστών. Η νέα δομή αναπτύχθηκε με βάση τις συστάσεις της Ομάδας Εργασίας των Πανεπιστημιακών Βιβλιοθηκών και της Ομάδας Εργασίας της Βιβλιοθήκης.
Η Βιβλιοθήκη του Χάρβαρντ σήμερα είναι ένα σύστημα πολλών βιβλιοθηκών που αποτελείται από 29 ξεχωριστές βιβλιοθήκες στο Κέμπριτζ, στη Βοστώνη, στην Ουάσινγκτον και στη Φλωρεντία στην Ιταλία. Θησαυρίζει 20 εκατομμύρια βιβλία, 400 εκατομμύρια σπάνια αντικείμενα, συμπεριλαμβανομένων επιστολών, χειρογράφων και φωτογραφιών, πάνω από 6 εκατομμύρια ψηφιοποιημένα τεκμήρια και 1 εκατομμύριο χάρτες και ειδικά σύνολα δεδομένων. Η βιβλιοθήκη υποστηρίζεται από το προσωπικό της που ξεπερνάει τους 700 εργαζομένους, ειδικούς στη Βιβλιοθηκονομία και σε διάφορα επιστημονικά πεδία. Οι πλούσιες ειδικές συλλογές και τα αρχεία είναι ανοιχτά για το κοινό, παρέχοντας πρόσβαση σε πληθώρα πρωτογενών πηγών, όπως επιστολές, φωτογραφίες, βιβλία, ψηφιακά τεκμήρια και αντικείμενα.
Εκτός από εκατομμύρια τόμους, η Βιβλιοθήκη του Χάρβαρντ φιλοξενεί επίσης μια σειρά από ιστορικά τεχνουργήματα και πρωτογενή έγγραφα από όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης μιας από τις 23 Πλήρεις Βίβλους του Γουτεμβέργιου. Η μεγαλύτερη συλλογή αρχείων της Ανατολικής Ασίας, εκτός Ανατολικής Ασίας, φιλοξενείται στη Βιβλιοθήκη Χάρβαρντ-Γιέντσινγκ. Η μεγαλύτερη αρχειακή συλλογή που επικεντρώνεται στην ιστορία των επιχειρήσεων και των οικονομικών μπορεί να αναζητηθεί στις Ειδικές Συλλογές της Βιβλιοθήκης Μπέικερ (Baker) στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων του Χάρβαρντ (Harvard Business School). Τα αρχεία της Βοτανικής βιβλιοθήκης περιλαμβάνουν έργο του Χένρι Ντέιβιντ Θορώ, επιστολές του Κάρολου Δαρβίνου προς τον βοτανολόγο, επιφανή καθηγητή του Χάρβαρντ Άσα Γκρέι και χιλιάδες βοτανικές απεικονίσεις. Η Βιβλιοθήκη Γουόλμπαχ (Wolbach) περιέχει τις παλαιότερες σωζόμενες εικόνες του φεγγαριού και η Βιβλιοθήκη Τόζερ (Tozzer) είναι μία από τις παλαιότερες ανθρωπολογικές βιβλιοθήκες στον κόσμο.
Τέλος η μεγάλη συλλογή ψηφιακού περιεχομένου είναι προσβάσιμη στο διαδίκτυο σε οποιονδήποτε, είτε σχετίζεται με το Χάρβαρντ είτε όχι, μέσω της σελίδας Harvard Digital Collections. Το εργαλείο CURIOSity Digital Collections δίνει έναν άλλο τρόπο εξερεύνησης των ψηφιακών συλλογών, προσφέροντας οργανωμένες προβολές, εξειδικευμένες επιλογές αναζήτησης και μοναδική ανακάλυψη περιεχομένου. Οι οργανωμένες συλλογές περιλαμβάνουν τα Αποικιακά Αρχεία της Βόρειας Αμερικής, το έργο Ισλαμικής Κληρονομιάς και περισσότερους από 3.500 ψηφιοποιημένες δαγεροτυπίες.
Εκδόσεις:
Harvard Library Bulletin
Library Newsletters
Βιβλιογραφία:
Alfred Claghorn Potter, The Library of Harvard University: Descriptive and Historical Notes, Κέμπριτζ, Harvard University Press, 1934.
Kenneth E. Carpenter, The First 350 Years of the Harvard University Library: Description of an Exhibition, Κέμπριτζ, Harvard University Press, 1986.