Γκράντισσον, Τζων, επίσκοπος του Έξετερ

Ο Γκράντισσον ανήκε σε μεγάλη οικογένεια βαρώνων της Σαβοΐας. Πιθανότατα γεννήθηκε στην Άσπερτον στα τέλη του 13ου αιώνα, από όπου εγκαταστάθηκε στην αγγλική αυλή. Σπούδασε αρχικά στην Οξφόρδη αστικό δίκαιο και συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι, παρακολουθώντας μαθήματα Θεολογίας μεταξύ του 1313 και 1317, τις οποίες ολοκλήρωσε στην Οξφόρδη και πάλι, μεταξύ του 1326 και 1327. Οφείλει την εκκλησιαστική του σταδιοδρομία στην παπική εύνοια, αλλά και στο ότι με τον θάνατο του αδελφού του το 1358 απέκτησε ζηλευτά πλούτη. Εξελέγη επίσκοπος του Έξετερ με την ολοκλήρωση των σπουδών του το 1327, θέση που διατήρησε μέχρι τον θάνατό του το 1369.

Τη μεγάλη αγάπη που έτρεφε για τα βιβλία επιβεβαιώνει η διαθήκη του, την οποία συνέταξε ένα χρόνο πριν από το θάνατό του. Κληροδοτούσε τα βιβλία του σε διάφορα ιδρύματα με συγκεκριμένους όρους που δεν άφηναν περιθώρια αμφισβήτησης. Τα σπουδαιότερα συγγράμματα της Θεολογίας προορίζονταν να καλύψουν τις ανάγκες των μεγάλων εκκλησιαστικών συγκροτημάτων και τα ενδιαφέροντα πνευματικών ανθρώπων της ενορίας του. Στον καθεδρικό ναό του Έξετερ κληροδότησε τα καλύτερα originalia (πατερικά έργα) και όσα σχετικά συγγράμματα δεν θησαυρίζονταν στη βιβλιοθήκη του ναού, όπως και δύο κώδικες με συγγράμματα του Nicolaus de Lyra και του Nicolas Trevet. Τα θεολογικού περιεχομένου χειρόγραφά του, που δεν είχαν μεγάλη αξία, θα μοιράζονταν σε άπορους μελετητές της Θεολογίας, όπως και στις βιβλιοθήκες του Stapledon Hall και τα υπόλοιπα στη βιβλιοθήκη του κολεγίου του Έξετερ. Στους Δομινικανούς της ενορίας του άφησε όσους κώδικες διέθετε με έργα του Θωμά Ακινάτη.

Στους διαδόχους του στον επισκοπικό θρόνο του Έξετερ είχε μεριμνήσει να κληροδοτήσει δικά του συγγράμματα και άλλα βιβλία που διατηρούσε στα διαμερίσματά του και στα παρεκκλήσια. Ανάμεσα σε αυτά περιλαμβανόταν και ένας ογκώδης κώδικας με προσευχητάρια και κείμενα γύρω από τον διαλογισμό, του Ανσέλμου και του Αυγουστίνου, όπως και το προσωπικό του αντίγραφο της Βίβλου.

Ένας σεβαστός αριθμός βιβλίων του, κυρίως θεολογικού περιεχομένου, έφθασε ως τις μέρες μας. Πολλά από αυτά φέρουν αυτόγραφες σημειώσεις και σχόλιά του, όπως και αναφορές για την προέλευση και τον τρόπο απόκτησής τους. Χαρακτηριστικά, σε έναν κώδικα με τα Opuscula του Αυγουστίνου, που ανήκε στο αβαείο του Robertsbridge και σφραγιζόταν με ανάθεμα, ο Γκράντισσον ομολογούσε ότι το βιβλίο το είχε αποκτήσει με έντιμες διαδικασίες.

Από το δεύτερο ήμισυ του 13ου αιώνα και μετά, ολοένα και συχνότερα διάφοροι επίσκοποι εμφανίζονταν ως δωρητές σπουδαίων συλλογών βιβλίων σε κολέγια της Οξφόρδης, παίζοντας έτσι αποφασιστικό ρόλο στη θησαύριση των βιβλιοθηκών τους, όπως ο William Rede, επίσκοπος του Chichester, στο κολέγιο Magdalen, ο William από το Wykeham στο New College, ο Robert Flemyng στο Lincoln College και άλλοι. Το παράδειγμά τους βρήκε μιμητές με μικρότερες οπωσδήποτε χορηγίες, αλλά εξίσου, ίσως, σημαντικές στο σύνολό τους, όπως η περίπτωση του δασκάλου Thomas de Lexham, κληρικού της μονής του Hereford και ρέκτορα του Feltwell, που δώρισε 50 βιβλία.

 

Κ.Σπ. Στάικος, Η Ιστορία της Βιβλιοθήκης στον Δυτικό Πολιτισμό, τόμ. ΙV, Αθήνα, Κότινος, 2010, σ. 324–325.

Emden, A.B.A biographical register of the University of Oxford to AD 1500, τ. 2, Οξφόρδη, 1957–1959, 801, 14.

Rose-Troup, F., «Bishop Grandisson: student and art lover», Report and Transactions of the Devonshire Association 60 (1928), 249–255.

Steel, Margaret W. A study of the books owned or used by John Grandisson bishop of Exeter (1327–1369), ανέκδοτη διατριβή, Oxford University, 1994, 15.

Cavanaugh, Susan H., A study of books privatly owned in England 1300–1450, τ. 2, ανέκδοτη διατριβή, University of Pensylvania, 1980.

Ιστορικό πλαίσιο: Δυτικός Μεσαίωναςsemantics logo
Όνομα/Προσωνυμία: John Grandisson (Τζων Γκράντισσον)
Ιδιότητα/Αξίωμα: Επίσκοπος του Έξετερ
Τόπος γέννησης: Άσπερτονsemantics logo
Τόπος δράσης: Οξφόρδηsemantics logo
Παρίσιsemantics logo
Έξετερsemantics logo
Χρόνος θανάτου: 1369
Χρόνος δράσης: 13ος-14ος αι.
Αναφέρει: Πρόσωπα
Αυγουστίνος, ιερός, θεολόγος & φιλόσοφος
Άδεια χρήσης: Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές (CC BY-NC-ND 4.0)
Δικαιώματα: Το λήμμα αποτελεί πρωτότυπη επιστημονική εργασία της ομάδας ανάπτυξης του ψηφιακού χώρου «Περί Βιβλιοθηκών».
Εμφανίζεται στις συλλογές:Πρόσωπα
Προβολή λιγότερων