Το σχεδιάγραμμα του St. Gallen
Το μόνο βάσιμο στοιχείο που διαθέτουμε σχετικά με τη μέριμνα των μοναστηριακών αρχών για τη θεσμοθέτηση και επιβολή ενός ιδιαίτερου χώρου για την αντιγραφή κωδίκων και τη φύλαξη των βιβλίων είναι το πολυσυζητημένο σχεδιάγραμμα για μια ιδανική διευθέτηση των κτισμάτων σε μοναστηριακό συγκρότημα, που συντάχθηκε για τη μονή του St. Gallen στα χρόνια του ηγούμενου Gozbert (816-836). Σύμφωνα με το πλάνο αυτό, δίπλα στο Καθολικό, στη θέση που προβλεπόταν για την εκκλησιαστική χορωδία, πρέπει να υπήρχε ένα διώροφο κτίσμα: infra sedes scribentium, supra bibliotheca (στο πρώτο επίπεδο το scriptorium και στο δεύτερο η βιβλιοθήκη). Το σχεδιάγραμμα αυτό εκπονήθηκε, κατ’ εντολή του ηγουμένου της μονής του Reichenau, από τον Heito γύρω στο 820. Φαίνεται ότι είχε προσωπικό χαρακτήρα, καθώς δεν είχε ως αποδέκτες και άλλες διάσημες, ιδιαίτερα παραγωγικές, μονές της εποχής, όπως του Lorsch, της Fulda και του Luxeuil. Πιθανότερο πρέπει να θεωρείται ότι ο Gozbert είχε κατά νου να προχωρήσει στην ανοικοδόμηση νέων κτηριακών εγκαταστάσεων στη μονή του St. Gallen και ο Heito προθυμοποιήθηκε να συνδράμει στον σκοπό του αποστέλλοντάς του το σχεδιάγραμμα αυτό.
Το συνοδευτικό σημείωμα του Heito προς τον Gozbert επιβεβαιώνει την άποψη αυτή: «Σου έστειλα, αγαπητέ Gozbert, το σχέδιο διάταξης των κτισμάτων μαζί με ορισμένα στοιχεία, τα οποία μπορείς να επεξεργαστείς σύμφωνα με τις ειδικές γνώσεις που κατέχεις, και από τα οποία θα αναγνωρίσεις τον θαυμασμό μου για σένα σε όλα τα επίπεδα, καθώς ελπίζω να μη χαρακτηριστώ αδρανής με το να μη συνδράμω στην καλή σου πρόταση. Αλλά να μη σου περάσει από τον νου ότι εργαστήκαμε για το πλάνο αυτό εδώ στο Reichenau θεωρώντας ότι εσείς εκεί στο St. Gallen έχετε ανάγκη χείρα βοηθείας, αλλά μάλλον, πίστεψέ με, εκπόνησα το σχεδιάγραμμα αυτό για να το μελετήσεις, χάριν της κοινής αγάπης μας προς τον Θεό και υπό το βλέμμα της φιλικής συναδελφικότητας του μοναστικού μας Τάγματος. Χαίρε εν Χριστώ και μη μας λησμονείς. Αμήν». Το σχεδιάγραμμα αυτό, που φυλάσσεται στη βιβλιοθήκη της μονής του St. Gallen, συνοδεύεται από έναν κατάλογο των κτισμάτων του μοναστηριακού συγκροτήματος.
Διάσπαρτες πηγές με ντοκουμέντα που σχετίζονται με κάθε μοναστηριακή κοινότητα μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι πράγματι το σχεδιάγραμμα του St. Gallen σχετικά με τη θέση της βιβλιοθήκης εξέφραζε μια πραγματικότητα, κάτι όμως που δεν τεκμηριώνεται σήμερα από ευρήματα, καθώς το διάσημο αββαείο καταστράφηκε ολοσχερώς. Την πεποίθησή μας αυτή ενισχύει το χρονικό του Anségise για το αββαείο του Fontenelle, δηλαδή του St. Wandrille, πλησίον της Jumièges, στο οποίο μνημονεύεται πως ο Anségise είχε δώσει εντολή να ανεγερθούν τρία κτίσματα (μεταξύ 822-833) που έβλεπαν προς τη μοναστηριακή στοά. Στο μέσον της στοάς αυτής, σε αντίστιξη με τους κοιτώνες, βρισκόταν το Συνοδικό, ενώ η βιβλιοθήκη γειτνίαζε με την τράπεζα.
Ο Anségise πρωτοτυπεί και ονομάζει τον χώρο της βιβλιοθήκης πυργίσκο και όχι με τη λατινική ονομασία libraria ή bibliotheca. Φρόντισε μάλιστα και για την ασφάλεια του θαλάμου από φυσικές καταστροφές, ενισχύοντας τις αντοχές της κεραμοσκεπής με τη συνδέση των κεράμων μεταξύ τους με συρμάτινα ελάσματα. Πρέπει να θεωρήσουμε ως δεδομένο πως με τον έναν ή τον άλλο τρόπο τα μεγάλα μοναστήρια είχαν επιλέξει ή κατασκευάσει βιβλιακούς θαλάμους, όπως αυτοί της μονής του Mont-Saint-Michel, που έμοιαζε να ακολουθεί τα πρότυπα της μονής του St. Wandrille, οργανώνοντας τη βιβλιοθήκη στο δεύτερο επίπεδο ενός πύργου. Θα είχαμε περισσότερα να πούμε και από ασφαλέστερη θέση αν είχαν διατηρηθεί τα αρχικά κτίσματα του μεγάλου μοναστηριακού συγκροτήματος του Cluny από τον 10ο αιώνα, αλλά οι μεγάλες αρχιτεκτονικές επεμβάσεις στο αββαείο άλλαξαν ριζικά τον αρχικό σχεδιασμό του (Αρχιτ., 238-241).