Ιστορική αναδρομή. Η Κολομβιανή Βιβλιοθήκη αποτελεί τμήμα του Κολομβιανού Ινστιτούτου το οποίο λειτουργεί ως διοικητικό όργανο για τη διαχείριση της Κολομβιανής Βιβλιοθήκης, της Εκκλησιαστικής Βιβλιοθήκης της Σεβίλλης (Biblioteca Capitular de Sevilla), της Βιβλιοθήκης της Αρχιεπισκοπής, του Γενικού Αρχείου της Αρχιεπισκοπής και του Αρχείου του Καθεδρικού Ναού της Σεβίλλης.
Η Βιβλιοθήκη ιδρύθηκε επίσημα το 1539 από τον βιβλιογράφο και κοσμογράφο Ερνάντο/Φερνάντο Κολόμβο 
(1488–1539), γιο του Χριστόφορου Κολόμβου, ο οποίος διέθετε μια μεγάλη προσωπική βιβλιοθήκη και μια τεράστια περιουσία που του κληροδότησε ο πατέρας του. Αφοσιωμένος βιβλιόφιλος και συγγραφέας, δεν παρέλειπε να επισκέπτεται σταθερά τα βιβλιοπωλεία στα διάφορα ταξίδια του στην Ιβηρική Χερσόνησο και την Ευρώπη, γεγονός που αποδεικνύεται με αποκτήματα όπως η σεβιλλιάνικη έκδοση του 1502 του La Celestina του συγγραφέα Φερνάντο ντε Ρόχας την οποία αγόρασε στη Ρώμη, η Cosmographie introductio του χαρτογράφου Μάρτιν Βάλντζεμυλλερ (Στρασβούργο 1509) στη Βενετία και ένα αντίτυπο του Ars moriendi στη Νυρεμβέργη.
Ένα μικρό μα ιδιαίτερα πολύτιμο μέρος της συλλογής του Ερνάντο προήλθε από τον πατέρα του και τον θείο του Βαρθολομαίο Κολόμβο: η Historia Naturalis του Πλίνιου (Βενετία 1489), το έργο Historia rerum ubique gestarum, το οποίο αποτελεί μια περιγραφή της Ασίας από τον πάπα Πίο τον II (Βενετία 1477) και μια αφήγηση του Μάρκο Πόλο
για την Ανατολή με σημειώσεις του Χριστόφορου Κολόμβου για τα πιθανά πλούτη που ήλπιζε να βρει στην αποστολή του (Χάουντα 1484).Γνωρίζουμε ότι ο Έρασμος του χάρισε το πιο πρόσφατο βιβλίο του, Anti barbarorum στη Λουβέν το 1522, ενώ τον Ιούνιο του 1522 στο Λονδίνο αγόρασε ένα αντίτυπο με σχόλια του θεολόγου Αλέξανδρου του Χέιλς στον Αριστοτέλη, από τον πρώτο Οξφορδιανό τυπογράφο, Θεοντόρικ Ρουντ (έκδοση 1481). Στο σύνολο της η βιβλιοθήκη αριθμούσε πάνω από 15.000 τίτλους και στεγαζόταν στο σπίτι που έχτισε ο Ερνάντο στη Σεβίλλη το 1526.
Οι πρώτες προσπάθειες για την ίδρυση της Βιβλιοθήκης χρονολογούνται το 1513 έπειτα από ένα ταξίδι του Ερνάντο στη Ρώμη με τον σχεδιασμό του κτιρίου και την εκπαίδευση των ατόμων που την απάρτιζαν να ολοκληρώνονται το 1522. Ο Κολόμβος ήταν ένας άνθρωπος που είχε αφιερώσει ένα μεγάλο μέρος της ζωής του στο να αποκτήσει τις καλύτερες εκδόσεις βιβλίων της εποχής του. Είχε μάλιστα ιδρύσει Μαθηματική Ακαδημία μέσα στο σπίτι του για νέους μελετητές αφιερώνοντας ένα μεγάλο μέρος της ζωής του στη δημιουργία της Βιβλιοθήκης, οι συλλογές της οποίας προέρχονταν από τα ταξίδια του Κολόμβου στον κόσμο και από δωρεές άλλων ανθρωπιστών και διανοούμενων. Η ίδρυση της Βιβλιοθήκης θεωρήθηκε τόσο σημαντικό γεγονός που ο Βασιλιάς Κάρολος Α΄ της Ισπανίας (Ε΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, 1500–1558) προσέφερε ένα μεγάλο ποσό από το βασιλικό ταμείο προς ενίσχυση της Βιβλιοθήκης στα πλαίσια μιας ευρύτερης πολιτιστικής αναγέννησης στην Ισπανία.
Λίγο πριν από τον θάνατό του ο Κολόμβος κληροδότησε με τη διαθήκη του τις συλλογές εξ ολοκλήρου στον ανιψιό του Δον Λουίς. Με τον θάνατο του Δον Λουίς η Βιβλιοθήκη πέρασε στην κατοχή του Καθεδρικού της Σεβίλλης (1552) όπως οριζόταν στη διαθήκη του Κολόμβου. Στον Καθεδρικό της Σεβίλλης υπήρχε ήδη από τον 13ο αιώνα βιβλιοθήκη η οποία φύλασσε θεολογικά κείμενα, είχε ιδρυθεί από τον Φερδινάνδο Γ΄της Καστίλλης και εμπλουτίστηκε από τον διάδοχό του Αλφόνσο Ι΄. Μέχρι και σήμερα η Κολομβιανή Βιβλιοθήκη στεγάζεται στον Καθεδρικό της Σεβίλλης και είναι γνωστή με την επωνυμία Fernandina ή Hernandina.
Συλλογές της Βιβλιοθήκης. Η Κολομβιανή Βιβλιοθήκη περιλαμβάνει έναν μεγάλο αριθμό (περί τα 90.000) τυπωμένων βιβλίων, αρχέτυπων και χειρογράφων με 3.500 τόμους να προέρχονται από
την προσωπική συλλογή του Κολόμβου.
Όσον αφορά τα χειρόγραφα ξεχωρίζει το Liber de promissionibus et predictionibus σε περγαμηνή 99 φύλλων γραμμένο σε καρολίγγεια γραφή (8ος αιώνας). Επιπλέον, η συλλογή αρχέτυπων εκδόσεων περιλαμβάνει 1.194 τεκμήρια καθιστώντας την τη δεύτερη μεγαλύτερη στην Ισπανία και μια από τις σημαντικότερες στον κόσμο. Από αυτά ξεχωρίζουν τα αρχέτυπα της συλλογής του Χριστόφορου Κολόμβου τα οποία περιλαμβάνουν εγκυκλοπαίδειες, γεωγραφικές πραγματείες και ταξιδιωτικά βιβλία.
Ανάμεσα στην πληθώρα τεκμηρίων ξεχωρίζουν τα εξής: το El libro de las Profecias (Βιβλίο Προφητειών, 1502) μια συλλογή χειρογράφων που συγκέντρωσε ο Χριστόφορος Κολόμβος, με τη βοήθεια ενός Καρθούσιου μοναχού, από βιβλικά κείμενα, κείμενα Πατέρων της Εκκλησίας αλλά και κλασικών συγγραφέων με σκοπό να αποδείξει ότι η ανακάλυψη των νέων χωρών ήταν προϊόν προφητείας από τις Γραφές. Από τα πρώτα βιβλία που τυπώθηκαν στην Ισπανία σημαντικό τεκμήριο είναι επίσης η Καστιλιάνικη Γραμματική από τον ουμανιστή και λόγιο Αντόνιο ντε Νεμπρίχα (1444–1522).
Στον τομέα της λογοτεχνίας ξεχωρίζει η Αινειάδα του Βιργίλιου σε μετάφραση του Γερμανού θεολόγου Τόμας Μούρνερ (1475–1537) στο τυπογραφείο του Γιόχαν Γκρούνινγκερ (1455–1533) στο Στρασβούργο. Το βιβλίο αριθμεί 184 φύλλα γραμμένο σε γοτθική γραμματοσειρά και με 113 χαρακτικά να συνοδεύουν το κείμενο.
Ένα πολύ σημαντικό τεκμήριο στον τομέα της Θεολογίας είναι η Βίβλος Complutense που τυπώθηκε στο Πανεπιστήμιο Κομπλουτένσε της Μαδρίτης από το οποίο πήρε και το όνομά της. Πρόκειται για μια πολύγλωσση Βίβλο και είναι η πρώτη που τυπώθηκε στην Ισπανία συμπεριλαμβανομένων ελληνικών χαρακτήρων. Ήταν πρωτοβουλία του καρδινάλιου Φρανσίσκο Χιμένεθ Κισνέρος (1436–1523) σε συνεργασία με το τυπογραφείο του Αρνάλντο Γκιγιέν με σκοπό την αναζωογόνηση της μελέτης των Γραφών που είχε αρχίσει να φθίνει στην Ισπανία της εποχής τους. Αποτελείται από 6 τόμους με τους τέσσερις πρώτους να περιέχουν την Παλαιά Διαθήκη, τον πέμπτο την Καινή Διαθήκη και τον έκτο συμπληρωματικά φιλολογικά κείμενα.
Η Κολομβιανή Βιβλιοθήκη ήταν μια από τις πιο πλούσιες και διάσημες βιβλιοθήκες της Αναγέννησης και του Ουμανιστικού ρεύματος με τον Ερνάντο Κολόμβο να θεωρείται σπουδαίος ουμανιστής και άνθρωπος των γραμμάτων. Η Βιβλιοθήκη αποτελεί σήμερα μια από τις πιο ενημερωμένες και οργανωμένες όσον αφορά το υλικό και τη διαχείριση του στην Ευρώπη. Συνεχίζει την παράδοση της διάδοσης της γνώσης και της συνεισφοράς στον ισπανικό και παγκόσμιο πολιτισμό. Ο Κατάλογός της είναι διαθέσιμος στο διαδίκτυο μέσω του ιστοτόπου της Κολομβιανού Ινστιτούτου.