Μπόντλεϊ, Τόμας Σερ, ιδρυτής βιβλιοθήκης

Ο Thomas Bodley γεννήθηκε το 1554 στο Exeter, πόλη με σημαντική παράδοση στις ανθρωπιστικές σπουδές και στη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας. Οι γονείς του ήταν προτεστάντες και όταν η βασίλισσα Μαίρη Α΄ ανήλθε στον βασιλικό θρόνο, φοβούμενοι πιθανές διώξεις, κατέφυγαν στη Γενεύη. Εκεί ο Thomas, σε ηλικία μόλις 12 ετών, είχε την ευκαιρία να διευρύνει τους πνευματικούς του ορίζοντες, σπουδάζοντας θεολογία κοντά στον ίδιο τον Καλβίνο και τον Théodore de Bèze. Παράλληλα διδάχθηκε την εβραϊκή γλώσσα και γραμματεία από Filippo Beroaldo, ο οποίος είχε διαδεχθεί τον Φραγκίσκο Πόρτο στην έδρα των ελληνικών σπουδών στο Κολέγιο της Γενεύης.

Με την αναρρίχηση στο θρόνο της Αγγλίας της Ελισάβετ Α΄, o Bodley επιστρέφει στην Οξφόρδη thomas bodleyκαι παρακολουθεί μαθήματα στο Magdalen College και από το 1563, για δώδεκα συνεχόμενα χρόνια, συνεχίζει τις σπουδές του ως εταίρος «fellow» στο Merton College. Γνώριζε πολύ καλά τα ελληνικά, σε σημείο που να δίνει δημόσιες διαλέξεις, ενώ παράλληλα τελειοποίησε τις γνώσεις του γύρω από τη φυσική φιλοσοφία. Διαπρέπει στους πανεπιστημιακούς κύκλους και σε ηλικία μόλις είκοσι πέντε ετών του αναθέτουν την τήρηση των κανονισμών (Proctor) και στη συνέχεια αναγορεύεται Δημόσιος Ρήτωρ. Παρόλη τη δημόσια αναγνώριση στη Γηραιά Αλβιόνα η ηπειρωτική Ευρώπη εξακολουθούσε να τον γοητεύει και καθώς ο Bodley έτρεφε και πολιτικές φιλοδοξίες, το 1576 εγκατέλειψε την Αγγλία. Με την ιδιότητα του βασιλικού εκπροσώπου ανέλαβε να υποστηρίξει σε διάφορες χώρες, όπως στη Δανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ολλανδία τις προτεσταντικές θέσεις της Αγγλικής Εκκλησίας. Διέμενε κυρίως στη Χάγη και παράλληλα με τις διπλωματικές του αποστολές εμπλούτιζε συστηματικά τις γνώσεις του. Παρ’ όλα τα προτερήματα και τις γνώσεις που διέθετε ο Bodley για υψηλότερα πολιτικά αξιώματα, οι ίντριγκες των μελών της Αυλής και οι διάφορες δολοπλοκίες των ευγενών τον άφηναν εντελώς αδιάφορο, με αποτέλεσμα να αποφασίσει το 1597 να παραιτηθεί από την πολιτική σταδιοδρομία.

Αμέσως μετά την έγγραφη κατάθεσή του να συνδράμει οικονομικά στην ανέγερση της βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, στις 2 Μαρτίου του 1598, η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου αποδέχτηκε τη δωρεά και πάραυτα άρχισαν οι εργασίες για την αποκατάσταση του χώρου της βιβλιοθήκης. Ως συμπαραστάτη στο όλο του εγχείρημα ο Bodley είχε τον Sir Henry Savile, φίλο του από τα χρόνια που σπούδαζε στο Merton College. Δύο χρόνια μετά τη χειρονομία του, το 1600 δηλαδή, οι εργασίες για την αναμόρφωση του χώρου είχαν ολοκληρωθεί, αλλά η αναζήτηση των κατάλληλων βιβλίων που θα συγκροτούσαν τον πυρήνα της βιβλιοθήκης, δεν προχωρούσε με ικανοποιητικό ρυθμό. Έτσι τα εγκαίνια θα αναβληθούν για δύο περίπου χρόνια, με σκοπό η πρώτη εντύπωση του κοινού να είναι ανάλογη της χορηγίας και του επιπέδου του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Το 1602, οπότε άνοιξε επίσημα τις πύλες της η βιβλιοθήκη, θησαύριζε ήδη 299 χειρόγραφα και 1700 έντυπα βιβλία. Ο βασιλιάς Ιάκωβος Α΄ έχρισε τον Bodley ιππότη κι οι αρχές έδωσαν το όνομά του στη βιβλιοθήκη: Βοδληιανή. Όταν το 1605 κυκλοφόρησε ο πρώτος Κατάλογος της βιβλιοθήκης, δηλαδή τρία χρόνια μετά τα εγκαίνιά της, ο αριθμός των βιβλίων είχε τριπλασιαστεί, έφθανε στους 6.000 τίτλους.

Τα οράματα του ιδρυτή της βιβλιοθήκης είχαν οικουμενικές προεκτάσεις και πέρα από συγγράμματα στις ευρωπαϊκές και κλασικές γλώσσες σε κάθε επιστημονικό επίπεδο, ενδιέφερε τον Bodley η απόκτηση βιβλίων σε άλλες γλώσσες χωρών της Ανατολής, τρανά δείγματα μεγάλων πολιτισμών άλλωστε. Το κύριο σώμα της βιβλιοθήκης που δώρισε ο Bodley αντανακλούσε βέβαια τα προσωπικά ενδιαφέροντά του: θεολογικά συγγράμματα γύρω από τη Μεταρρύθμιση κυρίως, τα οποία πλαισιώνονταν από έργα γύρω από τη Νομική επιστήμη και το Δίκαιο, την Ιατρική, και τις Ελευθέριες Τέχνες.

Ιδιαίτερα πλούσια είναι η συλλογή ελληνικών χειρογράφων της Βοδληιανής, ουσιαστικά η πλουσιότερη της Αγγλίας. Το κύριο σώμα της αποτελείται από 244 κώδικες, που ανήκαν στη συλλογή του Francesco Barozzi (1537-1604), εγκατεστημένου στα Χανιά της Κρήτης, ο οποίος με μαθηματικές και φιλοσοφικές γνώσεις που απέκτησε ασχολήθηκε συστηματικά με την πορεία της επιστημονικής σκέψης, όπως προβάλλεται μέσα από τα αρχαία και λατινικά συγγράμματα. Το σώμα της ελληνικής συλλογής της βιβλιοθήκης σύντομα αυγάτισε με 29 χειρόγραφα της συλλογής του Roe και 94 κώδικες που δωρήθηκαν από τον Laud, μεταξύ 1635 και 1641.

Ο Bodley δεν εμπιστεύθηκε τη φύλαξη της βιβλιοθήκης του στον οποιοδήποτε, παρά ανάθεσε τη διαφύλαξη και ταξινόμηση του βιβλιακού αυτού υλικού σε ένα άτομο ιδιαίτερα προικισμένο, τον Thomas James. Ο James ήταν γέννημα θρέμμα της κολεγιακής κοινότητας, ανήκε στον κύκλο του Winchester, ήταν εταίρος του New College και έτρεφε ακόρεστο πάθος για τη μάθηση και τη διάδοση της παιδείας γενικότερα. Επιμελήθηκε την πρώτη αγγλική έκδοση ενός κλασικού βιβλιοθηκονομικού εγχειριδίου, του Philobiblion του Richard de Bury, και σε στενή συνεργασία με τον Bodley εξέδωσε έναν από τους αρχαιότερους σήμερα Καταλόγους βιβλιοθήκης, ο οποίος συνέβαλε στη δημοσιοποίηση του θησαυρού της Βοδληιανής βιβλιοθήκης (Βιβλ. V, 421-428).

Ιστορικό πλαίσιο: Αναγέννησηsemantics logo
Όνομα/Προσωνυμία: Sir Thomas Bodley (Σερ Τόμας Μπόντλεϊ)
Ιδιότητα/Αξίωμα: Ιδρυτής βιβλιοθήκης
Τόπος γέννησης: Έξετερsemantics logo
Τόπος δράσης: Γενεύηsemantics logo
Οξφόρδηsemantics logo
Δανίαsemantics logo
Γαλλίαsemantics logo
Γερμανίαsemantics logo
Ολλανδίαsemantics logo
Χάγηsemantics logo
Χρόνος γέννησης: 1554
Χρόνος δράσης: 16ος-17ος αι.
Αναφέρει: Πρόσωπα
Καλβίνος, Ιωάννης, θεολόγος
Ντε Μπέρυ, Ρίτσαρντ, φιλόβιβλος
Βιβλιοθήκες
Βοδληιανή Βιβλιοθήκη
Εικόνες
Τόμας Μπόντλεϊ, «The Life of Sr Thomas Bodley».
O σερ Τόμας Μπόντλεϊ.
Αναφέρεται από: Βιβλιοθήκες
Βοδληιανή Βιβλιοθήκη
Αρχιτεκτονική
Η Βοδληιανή Βιβλιοθήκη στην Οξφόρδη
Άδεια χρήσης: Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές (CC BY-NC-ND 4.0)
Δικαιώματα: Το λήμμα αποτελεί πρωτότυπη επιστημονική εργασία της ομάδας ανάπτυξης του ψηφιακού χώρου «Περί Βιβλιοθηκών».
Εμφανίζεται στις συλλογές:Πρόσωπα
Προβολή λιγότερων