Ο Πυθαγόρας από τη Σάμο, φιλόσοφος του 6ου αιώνα π.Χ., ίδρυσε στον Κρότωνα της Κάτω Ιταλίας μια φιλοσοφική κοινότητα, μέλη της οποίας ήταν άτομα που τηρούσαν  κανόνες και τρόπους διαβίωσης με θρησκευτική ευλάβεια. Μολονότι η διδασκαλία του ήταν προφορική και δεν έγραψε ποτέ τίποτα, πυροδότησε τη συγγραφή πολλών έργων βασισμένων στη διδασκαλία του. Ο Πυθαγόρας εγκαταστάθηκε στον Κρότωνα μεταξύ του 540 και 522 π.Χ., εκπατρισμένος –ειρωνεία της τύχης– από τον ιδρυτή της πρώτης δημόσιας βιβλιοθήκης στη Σάμο, τον τύραννο Πολυκράτη. Την προφορική παράδοση της διδασκαλίας του την εξασφάλισε γραπτά ο μαθητής του Φιλόλαος ο Κροτωνιάτης, δάσκαλος του Σιμία και του Κέβητα, οι οποίοι εν συνεχεία μαθήτευσαν κοντά στον Σωκράτη και αποτέλεσαν, κατά κάποιον τρόπο, τον συνδετικό κρίκο της αθηναϊκής σχολής με την πυθαγόρεια παράδοση. Η γραπτή παράδοση της πυθαγόρειας διδασκαλίας σχετίζεται με τον ίδιο τον Πλάτωνα και τα ταξίδια του στην Κάτω Ιταλία τα χρόνια που κυβερνούσε τις Συρακούσες ο Διονύσιος. Δημιουργήθηκε δε ολόκληρη φιλολογία όσον αφορά στην προσπάθεια του Πλάτωνα να αποκτήσει τα κείμενα του Πυθαγόρα που δημοσίευσε ο Φιλόλαος (Βιβλ. Ι, 80).