Ο Ιανός Λάσκαρις υπήρξε ο πιο πολυπράγμων Έλληνας λόγιος της διασποράς και όχι μόνο δίδαξε ελληνικά στην Ιταλία και τον Βορρά, αλλά υπήρξε σύμβουλος των Μεδίκων για την οργάνωση του ελληνικού τμήματος της πλούσιας βιβλιοθήκης τους, ενώ ασχολήθηκε ιδιαίτερα και με την έκδοση ελληνικών βιβλίων στη Φλωρεντία. Περιηγήθηκε στην Ιταλία και στην Ανατολή με σκοπό την αγορά ελληνικών χειρογράφων (1491-1492) και απέκτησε έτσι πλήρη εικόνα της ελληνικής γραμματείας που είχε περισωθεί στις ιδιωτικές και μοναστηριακές βιβλιοθήκες της Δύσης και της Ανατολής. Η οικονομική ευχέρεια και η θέση του μας επιτρέπουν να υποθέσουμε ότι είχε συγκροτήσει μάλλον την πλουσιότερη βιβλιοθήκη της εποχής του, μετά από αυτή του Βησσαρίωνα.

Ένας κατάλογος γραμμένος με το χέρι του Ματθαίου Δεβαρή, μαθητή του Λάσκαρη, που μαζί με τον Νικόλαο Σοφιανό ταξινομούσαν τη βιβλιοθήκη του καρδινάλιου Niccolò Ridolfi στη Ρώμη, αναγράφει 128 βιβλία της συλλογής του Λάσκαρη με τον τίτλο: Lista de’libri che furon del Sr. Lascheri, ενώ ο Δεβαρής καταγράφει έναν ακόμη Κατάλογο με 11 βιβλία της συλλογής του Λάσκαρη με τον τίτλο: Libri d’osservationi e annotationi che faceva fare il Sor Lascheri per uso suo propio. Γνωρίζουμε επίσης ότι δεν είχε βιβλιοταφικές συνήθειες και δάνειζε ή χάριζε βιβλία του σε άτομα του φιλικού του κύκλου, διασκορπίζοντας έτσι τμήμα της βιβλιοθήκης του, ενώ έχασε και κάποιον αριθμό βιβλίων όταν έπεσε θύμα ληστείας, επιστρέφοντας από το Παρίσι στη Ρώμη.

Όπως κι αν έχουν τα πράγματα, βιβλία της συλλογής του Λάσκαρη δεν αποκλείεται να κατέληξαν και σε άλλες ουμανιστικές βιβλιοθήκες, τμήμα πάντως της συλλογής του Ridolfi, μέσω του Pietro Strozzi και της Αικατερίνης των Μεδίκων, κατέληξε στη βασιλική βιβλιοθήκη του Παρισιού το 1559.

Κ.Σπ. Στάικος, Η Ιστορία της Βιβλιοθήκης στον Δυτικό Πολιτισμό, τόμ. V, Αθήνα, Κότινος, 2012, σ. 66–67.