Μουσούρος, Μάρκος, λόγιος

Κτήτορας της σημαντικότερης ελληνικής βιβλιοθήκης με φιλολογικά και εκδοτικά κριτήρια ήταν ο Μάρκος Μουσούρος, Κρητικός λόγιος που γεννήθηκε στον Χάνδακα γύρω στο 1470, εγκαταστάθηκεMarcus Musurus στη Φλωρεντία γύρω στο 1486, όπου και τελειοποίησε τις σπουδές του δίπλα στον Ιανό Λάσκαρη. Εξάσκησε την τέχνη του κωδικογράφου και από το 1493 βρίσκεται στη Βενετία, όπου συμμετέχει στις προετοιμασίες του εκδοτικού εγχειρήματος του Άλδου Μανούτιου. Εξελίχθηκε στον σημαντικότερο επιμελητή ελληνικών εκδόσεων και απέκτησε μάλιστα τη φήμη του σημαντικότερου φιλολόγου της εποχής. Γνώριζε άριστα τη λατινική, και όπως έλεγε για αυτόν ο Έρασμος: «linguae latinae usque ad miraculum doctus».

Η βιβλιοθήκη του ήταν βασικό εργαλείο της δουλειάς του και αντιπροσωπεύεται από απόγραφά του, κώδικες που αντιγράφηκαν για λογαριασμό του από τονmousouros2 Καίσαρα Στρατηγό, χειρόγραφα που απέκτησε από διάφορες πηγές και έντυπα εμπλουτισμένα με σημειώσεις, σχόλια και παρατηρήσεις-διορθώσεις παρασελίδιες. Οι κώδικες της βιβλιοθήκης του Μουσούρου περιλαμβάνουν μεταξύ πολλών άλλων έργα του Αλέξανδρου Αφροδισιέα, του Σέξτου Εμπειρικού, του Στοβαίου, του Γαληνού, του Διόδωρου Σικελιώτη, του Αρριανού, του Αίλιου Αριστείδη, των Αττικών Ρητόρων, του Πίνδαρου, τραγωδίες του Ευριπίδη και πολλά άλλα.

Τα χειρόγραφα αυτά, όπως και άλλα με αφιερωτικά σημειώματα –30 στο σύνολο, 20 από τα οποία θησαυρίζονται σήμερα στη Μαρκιανή Βιβλιοθήκη– πέρασαν στην ιδιοκτησία της μονής των Αγίων Ιωάννη και Παύλου που ανήκε στους δομινικανούς. Σε αυτά πρέπει να προσθέσουμε και άλλους κώδικες που καταλογογραφήθηκαν σε διάφορες βιβλιοθήκες της Ιταλίας και του Βορρά, όπως ένας κώδικας με σχόλια στον Σοφοκλή και τον Ηρωδιανό και ένας άλλος με την Ιστορία του Θουκυδίδη, που ανήκουν στις συλλογές των Εθνικών Βιβλιοθηκών του Παρισιού και της Βιέννης αντίστοιχα. Πολλοί από τους κώδικες αυτούς χρησιμοποιήθηκαν ως πρότυπα για τις αλδινές εκδόσεις που επιμελήθηκε ο Μάρκος Μουσούρος, όπως λόγου χάριν, ο μοναδικός κώδικας του Ησύχιου, που ανήκε όμως στον Giangiacomo Bardellone.

Οι κώδικες αυτοί των βυζαντινών λογίων, όπως και οι άλλοι που κατέληξαν στις ουμανιστικές βιβλιοθήκες της Ιταλίας, μέσα από διαφορετικές ατραπούς, υπήρξαν ανεκτίμητοι και επειδή σ’ αυτούς βασίστηκαν οι πρώτες έντυπες εκδόσεις των Ελλήνων κλασικών και έγινε έτσι μία καθολική επανεκτίμηση της κλασικής παράδοσης, σε αντίθεση με τον τρόπο που είχε παγιωθεί στις μεσαιωνικές μεταφράσεις και ερμηνείες.

 

Κ.Σπ. Στάικος, Η Ιστορία της Βιβλιοθήκης στον Δυτικό Πολιτισμό, τόμ. V, Αθήνα, Κότινος, 2012, σ. 67–68.














 

 

Ιστορικό πλαίσιο: Αναγέννησηsemantics logo
Όνομα/Προσωνυμία: Μάρκος Μουσούρος
Ιδιότητα/Αξίωμα: Λόγιος
Τόπος γέννησης: Ηράκλειοsemantics logo
Τόπος δράσης: Φλωρεντίαsemantics logo
Βενετίαsemantics logo
Χρόνος γέννησης: π. 1470
Χρόνος δράσης: 15ος-16ος αι.
Αναφέρει: Πρόσωπα
Γαληνός από την Πέργαμο, ιατροφιλόσοφος
Λάσκαρις, Ιανός, λόγιος
Έρασμος, λόγιος
Ευριπίδης, ποιητής
Μανούτιος, Άλδος, τυπογράφος
Αρχιτεκτονική
Η Βιβλιοθήκη του Αγίου Μάρκου στη Βενετία
Εικόνες
Ησύχιος, «Λεξικόν».
Ο Μάρκος Μουσούρος.
Αναφέρεται από: Πρόσωπα
Μανούτιος, Άλδος, τυπογράφος
Βιβλιοθήκες
Βιβλιοθήκη της Ιεράς Μονής Μεγίστης Λαύρας
Βιβλιοθήκη της Ιεράς Μονής Ιβήρων
Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας
Σημειώσεις: Ο Χάνδακας είναι το σημερινίο Ηράκλειο.
Άδεια χρήσης: Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές (CC BY-NC-ND 4.0)
Δικαιώματα: Το λήμμα αποτελεί πρωτότυπη επιστημονική εργασία της ομάδας ανάπτυξης του ψηφιακού χώρου «Περί Βιβλιοθηκών».
Εμφανίζεται στις συλλογές:Πρόσωπα
Προβολή λιγότερων