Λούπους της Φερριέρ, λόγιος & συλλέκτης βιβλίων

Ο πιο αξιόλογος πνευματικός άνθρωπος του 9ου αιώνα, ως προς τις φιλολογικές του αναζητήσεις τουλάχιστον, ήταν ο Lupus από τη Ferrières. Δείγμα χαρακτηριστικό της εργασιακής του φιλοσοφίας είναι το μότο του: τη σοφία πρέπει να την επιδιώκεις για χάρη της και μόνο.

Ο Lupus γεννήθηκε στη Ferrières το 805, όπου και σπούδασε, συμπλήρωσε όμως τις γνώσεις του στη Φούλδα κοντά στον μεγαλύτερο δάσκαλο της εποχής του –μετά τον Αλκουίνο- τον Hrabanus Maurus. Επέστρεψε στη γενέτειρά του το 836 και από το 842 διετέλεσε ηγούμενος της μονής της Ferrières ως τον θάνατό του το 862.

Τα συλλεκτικά και φιλολογικά του ενδιαφέροντα αναδεικνύονται από την επιστολογραφία του, η οποία μας γυρίζει αιώνες πίσω, καθώς προσομοιάζει σε αρκετά σημεία με την αλληλογραφία που διατηρούσαν ο Κικέρωνας με τον Αττικό. Ο Lupus, όταν ανέλαβε τη μονή της Ferrières, βάλθηκε συστηματικά να εμπλουτίσει τη βιβλιοθήκη της, η οποία δεν φημιζόταν για το περιεχόμενο της. Έτσι, έστειλε έγγραφες εκκλήσεις προς άλλες μοναστηριακές βιβλιοθήκες, ανθρώπους των γραμμάτων, βιβλιοσυλλέκτες και αξιωματούχους, ακόμη και στον ίδιο τον πάπα, ζητώντας χειρόγραφα αντί οποιουδήποτε τιμήματος. Κατέστησε μάλιστα σαφές, το ενδιαφέρον του να αποκτήσει και έργα που είχε ήδη στην κατοχή του, χάρη των φιλολογικών του ενδιαφερόντων.

Η ποιότητα του φιλολογικού έργου του Lupus είναι εμφανής στα ίδια τα χειρόγραφα της προσωπικής βιβλιοθήκης του και σ’αυτά της μονής: ορισμένα γράφτηκαν με το χέρι του, κάποια περιέχουν διορθώσεις του, άλλα εμφανίζουν παρασελίδια σχόλια του και άλλα κριτικά σημάδια. Οι κώδικες αυτοί περιέχουν έργα του Βαλέριου Μάξιμου, του Κικέρωνα, λόγους του Μακρόβιου, του Συμμάχου, του Τιβέριου Κλαύδιου Δονάτου στον Βιργίλιο, τα φιλοσοφικά συγγράμματα του Κικέρωνα, το Χρονικό του Ιερώνυμου και ορισμένα γραπτά του Αυγουστίνου, και του Αύλου Γέλλιου. Διαθέτουμε, επίσης, πληροφορίες και για το πρώτο, χρονολογικά, βιβλίο που μπορεί να συσχετιστεί μαζί του, πρόκειται για έναν κώδικα που εμπεριέχει την Παραμυθία της Φιλοσοφίας και άλλα έργα του Βοήθιου.

Από τη Φούλδα, γύρω στο 835, έγραψε τη διάσημη επιστολή του, που είχε ως αποδέκτη τον Εϊνάρδο, όταν αυτός είχε εγκαταλείψει πλέον την αυλή του Καρλομάγνου και είχε εγκατασταθεί στο αββαείο του Seligenstadt. Με την επιστολή του αυτή ο Lupus επεδίωκε να κερδίσει την εμπιστοσύνη του πρεσβύτερου  Εϊνάρδου, τον οποίο και θαύμαζε απεριόριστα, με απώτερο στόχο να δανειστεί συγκεκριμένα κείμενα, τα οποία γνώριζε ότι είχε στην κατοχή του, σύμφωνα και με τον κατάλογο της βιβλιοθήκης του τελευταίου. Ο νεαρός Lupus στην επιστολή του αυτή ζητά τρία βιβλία: το De oratore του Κικέρωνα, βιβλία με σχόλια πάνω στο έργο του Ρωμαίου ρήτορα και τις Αττικές Νύχτες του Γέλλιου. Φαίνεται πως ο Εϊνάρδος ανταποκρίθηκε στο αίτημά του, τουλάχιστον όσον αφορά τις Αττικές Νύχτες , καθώς ο Lupus σε μεταγενέστερη επιστολή απολογείται για την καθυστέρηση επιστροφής του βιβλίου, προβάλλοντας ως δικαιολογία το γεγονός ότι και ο Maurus επιθυμούσε να έχει ένα αντίγραφο του Γέλλιου για τη βιβλιοθήκη της Φούλδας

Ο Lupus επανήλθε στη Γαλλία το 840, ανέλαβε τα καθήκοντα του ηγουμένου της μονής της Ferrières και από τότε καλλιέργησε σχέσεις με τη μονή του Αγίου Μαρτίνου της Τουρ. Φαίνεται δε ότι δεν περιορίστηκε στις φιλολογικές και βιβλιογραφικές του αναζητήσεις, αλλά, πιθανότατα, προχώρησε στην οργάνωση αντιγραφικού κέντρου στη μονή, εμπλουτίζοντας έτσι τη βιβλιοθήκη της αλλά και τις προσωπικές συλλογές βιβλίων ανθρώπων του κύκλου του. Η υπόθεση αυτή επιβεβαιώνεται και από το σχετικό επίγραμμα που συνέταξε ο ίδιος:

Hanc Lupus struxit criptam scriptoribus aptam,
Hic certus nusquam quod locus esset eis.

Ο Lupus εξόπλισε την αίθουσα αυτή για γραφείς
καθώς δεν είχαν χώρο να εργασθούν 
(Βιβλ. ΙV, 205-207).





 

Ιστορικό πλαίσιο: Δυτικός Μεσαίωναςsemantics logo
Όνομα/Προσωνυμία: Lupus de Ferrières (Λούπους της Φερριέρ)
Ιδιότητα/Αξίωμα: Λόγιος
Συλλέκτης βιβλίων
Τόπος γέννησης: Φερριέρsemantics logo
Τόπος θανάτου: Φερριέρsemantics logo
Τόπος δράσης: Φερριέρsemantics logo
Φούλδαsemantics logo
Χρόνος γέννησης: 805
Χρόνος θανάτου: 862
Χρόνος δράσης: 9ος αι.
Αναφέρει: Πρόσωπα
Καρλομάγνος, αυτοκράτορας
Βιργίλιος, συγγραφέας
Άγιος Ιερώνυμος, Πατέρας της Δυτικής Εκκλησίας
Αλκουίνος της Υόρκης, λόγιος
Αττικός, μαικήνας των γραμμάτων
Κικέρων, συγγραφέας & πολιτικός
Βιβλιοθήκες
Μονή της Φούλδας
Βιβλιοθήκη της Μονής του Αγίου Μαρτίνου της Τουρ
Αναφέρεται από: Πρόσωπα
Αλκουίνος της Υόρκης, λόγιος
Φιρνιβάλ, Ρισάρ ντε, ιατροφιλόσοφος & συλλέκτης βιβλίων
Άδεια χρήσης: Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές (CC BY-NC-ND 4.0)
Δικαιώματα: Το λήμμα αποτελεί πρωτότυπη επιστημονική εργασία της ομάδας ανάπτυξης του ψηφιακού χώρου «Περί Βιβλιοθηκών».
Εμφανίζεται στις συλλογές:Πρόσωπα
Προβολή λιγότερων